Темпы использования пенсионных накоплений на альтернативные цели снижаются

Темпы использования пенсионных накоплений на альтернативные цели снижаются

По состоянию на 1 ноября 2022 года с января 2021 года ЕНПФ исполнены 1 336 516   заявлений вкладчиков (получателей) на использование пенсионных накоплений для улучшения жилищных условий. На спецсчета казахстанцев, открытые в банках-уполномоченных операторах, ЕНПФ переведено порядка 3,2 трлн тенге. Средняя сумма единовременных пенсионных выплат составила порядка 2,4 млн тенге. Надо отметить, что темпы изъятия пенсионных накоплений снижаются. К примеру, за октябрь 2022 года были исполнены 2 993 заявления на сумму 7,5 млрд тенге. Для сравнения, в октябре 2021 года были исполнены 35 434 зявления на сумму 87,8 млрд тенге.

По-прежнему больше всего исполненных заявлений приходится на долю жителей г.Алматы (17,61%), г.Астана (14%), Мангистауской области (10,33%). На сайте www.enpf.kz в разделе «Показатели» размещена подробная информация — на какие цели казахстанцы планируют использовать единовременные пенсионные выплаты, в т.ч. в разрезе регионов (подразделы «Единовременные пенсионные выплаты на улучшение жилищных условий по целям» и «Единовременные пенсионные выплаты на улучшение жилищных условий», соответственно).

Анализируя цели, на которые вкладчики (получатели) используют свои накопления, можно отметить следующие основные направления. Чаще всего (порядка 36% от всех заявлений) — это приобретение жилища в собственность по гражданско-правовым сделкам (окончательный расчет) и строительство индивидуального жилого дома (при наличии в собственности земельного участка). Более 21% заявлений исполнены для использования вкладчиками (получателями) пенсионных средств по программам жилищных строительных сбережений. Еще порядка 21% заявлений исполнены в целях пополнения вклада в жилищные строительные сбережения для дальнейшего накопления. Порядка 20% заявлений исполнены на внесение первоначального взноса для получения ипотечного жилищного займа на приобретение жилища (в том числе в рамках финансирования исламским банком), полное и частичное погашение задолженности по ипотечному жилищному займу и его рефинансирование.

Отметим, что 456,3 млрд тенге возвращено на индивидуальные пенсионные счета (ИПС) вкладчиков (получателей) от уполномоченных операторов в связи с тем, что единовременные пенсионные выплаты казахстанцами не были использованы в установленные законодательством сроки, по заявлению заявителя и иным причинам.

Также ЕНПФ исполнены 395 730 заявлений на лечение на общую сумму 311,1 млрд тенге. При этом средняя сумма изъятия составляет порядка 0,8 млн тенге. В октябре текущего года исполнены 2 362 заявления на сумму порядка 3 млрд тенге (для сравнения: за аналогичный месяц прошлого года – 12 462 заявления на сумму 10,8 млрд тенге).

Чаще всего (более 96% заявлений) казахстанцы используют свои накопления в медицинских целях на стоматологические услуги. Только 2,8% заявлений исполнены с целью получения офтальмологических услуг. На остальные медицинские направления использовано менее 1% пенсионных сбережений.

Вместе с тем, на ИПС вкладчиков (получателей) в ЕНПФ вернулось порядка 31,9 млрд тенге от уполномоченного оператора (АО «Жилищный строительный сберегательный банк «Отбасы банк»). Данные средства не были использованы в установленные законодательством сроки, по заявлению заявителя и иным причинам.

Ознакомиться с актуальной статистикой по использованию пенсионных накоплений на лечение можно на сайте www.enpf.kz в разделе «Показатели» — «Единовременные пенсионные выплаты на лечение».

Управляющим инвестиционным портфелем (УИП) по состоянию на 1 ноября текущего года переведено порядка 8,7 млрд тенге на основании 5 891 заявления. При этом общее количество уникальных заявителей составляет 3 379 человек, что означает, что есть вкладчики, которые решили передать часть своих накоплений нескольким управляющим компаниям. Средняя сумма перевода составляет порядка 1,5 млн тенге.

Подробная статистика по передаче пенсионных накоплений в доверительное управление также доступна на сайте enpf.kz в разделе «Показатели» — «Передача пенсионных накоплений управляющим компаниям».

На данный момент ЕНПФ заключены договоры о доверительном управлении пенсионными активами с четырьмя УИП. Ознакомиться с информацией о них и изучить их инвестиционные декларации можно на сайте enpf.kz в разделе «Услуги» — «Реестр управляющих инвестиционным портфелем».

Напомним, что после получения пенсионных активов от ЕНПФ УИП инвестирует их в разрешенные финансовые инструменты, указанные в Правилах осуществления деятельности по управлению инвестиционным портфелем, утвержденных постановлением Правления Национального Банка РК от 3 февраля 2014 года №10, и предусмотренные в Инвестиционной декларации УИП.

Согласно Закону о пенсионном обеспечении, УИП имеют право на взимание комиссионного вознаграждения за инвестиционное управление. Предельная величина вознаграждения УИП не может превышать 7,5% от полученного инвестиционного дохода. Фактическая величина комиссионного вознаграждения ежегодно утверждается органом управления УИП и может меняться не чаще одного раза в год. Информация о комиссионном вознаграждении УИП также размещена на сайте enpf.kz.

В период нахождения пенсионных накоплений под управлением Национального Банка до достижения вкладчиком пенсионного возраста действует гарантия сохранности пенсионных накоплений с учетом уровня инфляции. При переводе пенсионных накоплений в доверительное управление УИП гарантия государства заменяется гарантией управляющей компании по обеспечению минимального уровня доходности пенсионных активов, который рассчитывается исходя из средневзвешенной доходности пенсионных активов, переданных в управление УИП, действующим на рынке.

 

Зейнетақы жинақтарын баламалы мақсаттарға пайдалану қарқыны төмендеуде

 2022 жылдың 1 қарашасындағы жағдай бойынша 2021 жылдың қаңтарынан бері БЖЗҚ салымшылардың (алушылардың) тұрғын үй жағдайын жақсарту үшін жинақталған зейнетақы қаражатын пайдалану туралы 1 336 516 өтінішін орындады. Уәкілетті оператор-банктерде ашылған қазақстандықтардың арнайы шоттарына БЖЗҚ 3,2 трлн теңгеден астам қаржы аударды. Біржолғы зейнетақы төлемдерінің орташа сомасы – 2,4 млн теңге. Айта кету керек, зейнетақы жинақтарын алу қарқыны төмендеп келеді. Мысалы, 2022 жылдың қазан айында 7,5 млрд теңге сомасына 2 993 өтініш орындалды. Салыстыру үшін, 2021 жылдың қазан айында 87,8 млрд теңге сомасына 35 434 өтініш орындалды.

Орындалған өтініштердің ең көбі Алматы қаласының (17,61%), Астана қаласының (14%), Маңғыстау облысының (10,33%) тұрғындары тарапынан жолданған. www.enpf.kz сайтындағы «Көрсеткіштер» бөлімінде салымшылардың біржолғы зейнетақы төлемдерін қандай мақсаттарға пайдалануды жоспарлайтыны туралы егжей-тегжейлі ақпарат жарияланған. Мұндай ақпарат өңірлер бөлінісінде де берілген («Мақсаттар бойынша тұрғын үй жағдайларын жақсартуға арналған біржолғы зейнетақы төлемдері» және тиісінше «Тұрғын үй жағдайларын жақсартуға арналған біржолғы зейнетақы төлемдері» шағын бөлімшелері).

Салымшылар (алушылар) өздерінің жинақтарын пайдаланатын мақсаттарды талдай отырып, келесі негізгі бағыттарды атап өтуге болады. Көбінесе (барлық өтініштердің шамамен 36%) — бұл азаматтық-құқықтық мәмілелер бойынша меншікке тұрғын үй сатып алу (түпкілікті есеп айырысу) және жеке тұрғын үй салу (меншігінде жер учаскесі болған жағдайда). Өтініштердің 21% астамы салымшылардың (алушылардың) тұрғын үй құрылыс жинақтары бағдарламалары бойынша зейнетақы қаражатын пайдалануы үшін орындалды. Өтініштердің тағы 21% одан әрі жинақтау үшін тұрғын үй құрылыс жинақ ақшасына салымды толықтыру мақсатында орындалды. Өтініштердің шамамен 20% тұрғын үй сатып алуға (оның ішінде ислам банкінің қаржыландыруы шеңберінде) ипотекалық тұрғын үй қарызын алу үшін бастапқы жарнаны енгізуге, ипотекалық тұрғын үй қарызы бойынша берешекті толық және ішінара өтеуге және оны қайта қаржыландыруға орындалды.

Атап кетейік, уәкілетті операторлардан салымшылардың (алушылардың) жеке зейнетақы шоттарына (ЖЗШ) шамамен 456,3 млрд теңге қаражат қайтарылды. Себебі, сұраным иесінің өтініші және өзге де себептермен қазақстандықтар біржолғы зейнетақы төлемдерін белгіленген мерзімде тұрғын үй жағдайын жақсартуға пайдаланбаған.

Сонымен қатар, БЖЗҚ емделуге берілген 311,1 млрд. теңгеге 395 730 өтінішті орындады. Бұл ретте алуға болатын орташа сома шамамен 0,8 млн теңге. Ағымдағы жылдың қазан айында шамамен 3 млрд теңге сомасына 2 362 өтініш орындалды (салыстыру үшін: өткен жылдың ұқсас айында – 10,8 млрд теңге сомасына 12 462 өтініш).

Көбінесе (өтініштердің 96% астамы) қазақстандықтар өздерінің жинақтарын медициналық мақсаттарда стоматологиялық қызметтерге пайдаланады. Өтініштердің тек 2,8% офтальмологиялық қызметтерді алу мақсатында орындалды. Қалған медициналық бағыттарға зейнетақы жинақтарының 1% — дан азы пайдаланылды.

Салымшылардың (алушылардың) БЖЗҚ-дағы ЖЗШ-на уәкілетті оператордан («Отбасы банкі» тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ) 31,9 млрд теңге қайтарылды, бұл қаражат өтініш берушінің қалауы немесе өзге де себептер бойынша белгіленген мерзімде пайдаланылмаған.

Зейнетақы жинақтарын емделуге пайдалану жөніндегі өзекті статистикамен www.enpf.kz сайтындағы «Көрсеткіштер» – «Емделуге берілетін біржолғы зейнетақы төлемдері» бөлімінен танысуға болады.

Ағымдағы жылдың 1 қарашасындағы жағдай бойынша, инвестициялық портфельді басқарушыларға (ИПБ) 8,7 млрд теңге аударылып, БЖЗҚ 5 891 өтінішті орындады. Бұл ретте бірегей өтініш берушілердің жалпы саны 3 379 адамды құрады. Бұл өз жинақтарының бір бөлігін бірнеше басқарушы компанияға беруге шешім қабылдаған салымшылар бар екенін білдіреді. Аударымның орташа сомасы 1,5 млн теңге.

Зейнетақы жинақтарын сенімгерлік басқаруға беру бойынша егжей-тегжейлі статистика enpf.kz сайтындағы «Көрсеткіштер» — «Зейнетақы жинақтарын басқарушы компанияларға беру» бөлімінде жарияланған.

Қазіргі уақытта БЖЗҚ зейнетақы активтерін сенімгерлікпен басқаруға қатысты төрт ИПБ-мен шарт жасасты. Осы ИПБ туралы ақпаратпен enpf.kz сайтындағы «Қызметтер» — «Инвестициялық портфельді басқарушылар тізбесі» бөлімінде танысып, инвестициялық декларацияларын зерделеуге болады.

Естеріңізге сала кетсек, БЖЗҚ-дан зейнетақы активтерін алғаннан кейін ИПБ оларды ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылдың 3 ақпанындағы №10 қаулысымен бекітілген Инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыру қағидаларында көрсетілген және ИПБ инвестициялық декларациясында көзделген рұқсат етілген қаржы құралдарына инвестициялайды.

Зейнетақымен қамсыздандыру туралы Заңға сәйкес, ИПБ инвестициялық басқаруды жүзеге асырғаны үшін комиссиялық сыйақы алуға құқылы. ИПБ сыйақысының шекті шамасы алынған инвестициялық табыстың 7,5% аспауы тиіс. Комиссиялық сыйақының нақты шамасын жыл сайын ИПБ-ның басқарушы органы бекітеді және ол жылына бір рет қана өзгеруі мүмкін.

Салымшы зейнет жасына толғанға дейін Ұлттық Банктің басқаруында болатын зейнетақы жинақтарына инфляция деңгейі ескеріліп отыратын сақталу кепілдігі қолданылады. Зейнетақы жинақтары ИПБ-ның басқаруына аударылған жағдайда, мемлекеттік кепілдік басқарушы компанияның зейнетақы активтерінің ең төменгі кірістілік деңгейін қамтамасыз ететін кепілдігімен алмастырылады. Кірістіліктің ең төменгі деңгейі нарықта әрекет ететін ИПБ-ның басқаруына берілген зейнетақы активтерінің орташа алынған кірістілігін негізге ала отырып, есептеледі.

 

The rate of use of pension savings for alternative purposes is declining

As of November 1, 2022, from January 2021, the UAPF has executed 1,336,516 applications from contributors (beneficiaries) for the use of pension savings to improve housing conditions. About KZT3.2 trln was transferred to the special accounts of Kazakhstanis opened in banks-authorized operators. The average amount of lump-sum pension payments amounted to about KZT2.4 mln. It should be noted that the rate of withdrawal of pension savings is declining. For example, in October 2022, 2,993 applications were executed in the amount of KZT7.5 bln. For comparison, in October 2021, 35,434 applications were executed in the amount of KZT87.8 bln.

As before, the majority of executed applications fall on the share of residents of Almaty (17.61%), Astana (14%), Mangistau region (10.33%). On the website www.enpf.kz in the section «Indicators» there is detailed information — for what purposes do Kazakhstanis plan to use lump-sum pension payments, incl. by regions (subsections «Lump-sum pension benefits for improving housing conditions by purpose» and «Lump-sum pension benefits for improving housing conditions», respectively).

Analyzing the purposes for which contributors (beneficiaries) use their savings, the following main directions can be noted. Most often (about 36% of all applications) — this is the acquisition of a dwelling in the ownership of civil law transactions (final settlement) and the construction of an individual residential building (if there is a land plot in the property). More than 21% of applications were executed for use by contributors (beneficiaries) of pension funds under housing construction savings programs. Another 21% of applications were executed in order to replenish the contribution to housing construction savings for further accumulation. Approximately 20% of applications were executed for making a down payment for obtaining a mortgage housing loan for the purchase of a home (including within the framework of financing by an Islamic bank), full and partial repayment of debt on a mortgage housing loan and its refinancing.

It should be noted that KZT456.3 bln was returned to individual pension saving accounts (IPSA) of contributors (beneficiaries) from authorized operators due to the fact that lump-sum pension benefits by Kazakhstanis were not used within the time limits established by law, at the request of the applicant and for other reasons.

UAPF also executed 395,730 applications for medical treatment for a total amount of KZT311.1 bln. At the same time, the average withdrawal amount is about KZT0.8 mln. In October this year, 2,362 applications were executed in the amount of about KZT3 bln (for comparison: in the same month last year — 12,462 applications in the amount of KZT10.8 bln).

Most often (more than 96% of applications), Kazakhstanis use their savings for medical purposes for dental services. Only 2.8% of applications were executed for the purpose of receiving ophthalmological services. Less than 1% of pension savings were used for other medical areas

At the same time, about KZT31.9 bln was returned to the IPSA of contributors (beneficiaries) in the UAPF from the authorized operator (Housing Construction Savings Bank Otbasy Bank JSC). These funds were not used within the time limits established by law, at the request of the applicant and for other reasons.

You can get acquainted with the current statistics on the use of pension savings for medical treatment on the website www.enpf.kz in the section «Indicators» — «Lump-sum pension benefits for medical treatment».

As of November 1 of this year, about KZT8.7 bln based on 5,891 applications was transferred into the investment portfolio manager (IPM). At the same time, the total number of unique applicants is 3,379 people, which means that there are contributors who have decided to transfer part of their savings to several management companies. The average transfer amount is about KZT1.5 mln.

Detailed statistics on the transfer of pension savings to trust management is also available on the enpf.kz website in the section «Indicators» — «Transfer of pension savings to management companies».

At the moment, UAPF has concluded agreements on trust management of pension assets with four IPMs. You can get acquainted with information about them and study their investment declarations on the website enpf.kz in the section «Services» — «Register of Investment Portfolio Managers».

Recall that after receiving pension assets from the UAPF, the IPM invests them in permitted financial instruments specified in the Rules for the implementation of investment portfolio management activities, approved by the Resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated February 3, 2014 No. 10, and provided for in the Investment Declaration of the IPM.

Under the Law on the pension provision, IPMs are entitled to charge an investment management fee. The maximum amount of remuneration of the IPM cannot exceed 7.5% of the received investment income. The actual amount of the commission fee is annually approved by the management body of the IPM and may change no more than once a year. Information on the commission fee of the IPM is also available on the website enpf.kz.

During the period when pension savings are under the management of the National Bank until the contributor reaches the retirement age, there is a guarantee of the safety of pension savings, taking into account the level of inflation. When transferring pension savings to trust management of the IPM, the state guarantee is replaced by the guarantee of the management company to ensure the minimum level of return on pension assets, which is calculated based on the weighted average return on pension assets transferred to the management of the IPM operating on the market.